Сёння мы адзначаем дзень беларускага друку. Бо менавіта ў гэты дзень, 6 жніўня 1517 года, Францыск С…

Сёння мы адзначаем дзень беларускага друку. Бо менавіта ў гэты дзень, 6 жніўня 1517 года, Францыск Скарына надрукаваў у Празе першую кнігу на мове, якую зразумеў бы просты чалавек з ВКЛ. Гэта быў Псалтыр – зборнік малітваў і песняў са Старога Запавету. З гэтага моманту і пачалася гісторыя беларускага кнігадрукавання.

У той час большасць кніг у Заходняй і Цэнтральнай Еўропе друкавалася на лацінскай, а ва Усходняй – на не менш цяжкай для разумення царкоўнаславянскай. Скарына зрабіў інакш: ён пераклаў Біблію на мову, блізкую да старабеларускай, і надрукаваў яе кірыліцай. Яго мэта была простая і вялікая – каб кожны, нават непісьменны, мог зразумець, пра што гаворыць Слова Божае. Вось чаму, як піша Францыск Скарына ў прадмове, ён «загадаў “Псалтыр” ціснуці рускімі словамі славянскае мовы».

А яшчэ ў прадмове да кнігі Скарына піша, што зрабіў яе «дзеля карысці простага люда» і для «дзетак свайго народа». У гэтых словах – уся сутнасць Скарыны як асветніка і гуманіста.

Псалтыр Скарыны – гэта не проста тэкст. Кожная старонка ўпрыгожаная арнаментамі, гравюрамі, асабістымі прадмовамі і пасляслоўямі. Ён звяртаўся да чытача як да роўнага, тлумачыў складаныя рэчы простай мовай, гаварыў пра сумленне, дабрыню, адказнасць перад Богам і народам.

Псалтыр стаў першай кнігай з вялікай серыі. За ім былі 23 кнігі Бібліі, і ўсе яны былі зразумелыя жыхарам ВКЛ. Гэта быў пачатак не толькі беларускага, але і ўсходнеславянскага кнігадрукавання.

Францыск Скарына апярэдзіў паслядоўнікаў амаль на 50 гадоў. У гісторыі ён назаўсёды застаецца першадрукаром з Полацка, які сказаў: «Кніга – крыніца мудрасці, ведаў і святла».

Наш Patreon
Наш Buymeacoffee