Еўфрасіння Полацкая, князёўна і ігумення, асветніца і мецэнатка, з’яўляецца адной з самых шанаваных святых у Беларусі. Яе жыццё і дзейнасць, якія прыпалі на XII ст., пакінулі незгладжальны след у духоўнай і культурнай спадчыне беларускага народа.
Нарадзілася Прадслава (свецкае імя Еўфрасінні) каля 1104 г. у сям’і полацкага князя Святаслава-Георгія, сына легендарнага Усяслава Чарадзея. З юнацтва яна вызначалася незвычайнай любоўю да кніжнай навукі і глыбокай пабожнасцю. Адмовіўшыся ад дынастычнага шлюбу, дванаццацігадовая Прадслава таемна прыняла пострыг у манастыр пад імем Еўфрасіння.
Свой манаскі шлях яна пачала ў келлі пры Полацкім Сафійскім саборы, дзе займалася перапісваннем кніг, спрыяючы пашырэнню асветы. Пазней Еўфрасіння заснавала жаночы і мужчынскі манастыры, якія сталі сапраўднымі цэнтрамі духоўнасці і культуры ў Полацкім княстве. Пры манастырах дзейнічалі школы, бібліятэкі і іканапісныя майстэрні.
Вяршыняй яе дзейнасці стала будаўніцтва па яе замове Спаса-Праабражэнскага сабора — жамчужыны полацкай архітэктурнай школы, які захаваўся да нашых дзён. Для гэтай царквы па заказе Еўфрасінні ў 1161 г. майстрам-ювелірам Лазарам Богшам быў створаны ўнікальны шэдэўр — напрастольны крыж, вядомы як Крыж Еўфрасінні Полацкай. Гэтая святыня, упрыгожаная каштоўнымі камянямі і святымі рэліквіямі, стала сімвалам духоўнай моцы беларускага народа, хаця яе лёс пасля Другой сусветнай вайны застаецца невядомым.
Еўфрасіння Полацкая таксама была таленавітым дыпламатам і міратворцам, спрыяючы спыненню міжусобных войнаў.
На схіле гадоў прападобная здзейсніла паломніцтва ў Святую Зямлю. Падчас гэтага падарожжа яна памерла ў Ерусаліме ў 1173 г. Яе мошчы былі перавезены спачатку ў Кіева-Пячэрскую лаўру, а ў 1910 г. урачыста вернуты ў Полацк, у заснаваны ёю Спаса-Еўфрасіннеўскі манастыр, дзе яны спачываюць і сёння.
Памяць святой Еўфрасінні Полацкай штогод ушаноўваецца 23 траўня. Яна лічыцца нябеснай заступніцай Беларусі, сімвалам духоўнага самаахвяравання, асветы і непахіснай веры.